Ang wika ay isang mahalagang kasangkapan upng magkaunawaan ang mga tao. Ito ang nagsisilbing tulay sa mga tao upang maipahayag ang kanilang mga saloobin sa bawat isa. Bilang mga Pilipino, tulad din ng ibang bansa, tayo ay may sariling wika. Ito ang Filipino.
Hindi tayo dapat malito sa pagkakaiba ng dalawa. Kung sa Ingles, ang ating wika ay "Filipino," ang tao o ating pagkamamamayan naman ay "Filipino" at ang ating bansa ay "Philippines." Kung sa ating wikang pambansa naman na Filipino, ang ating wika ay "Filipino," ang tao o pagkamamamayan ay "Pilipino" at ang ating bansa ay "Pilipinas."
Mahalaga na malaman natin ang pagkakaiba ng dalawang ito lalo't tayo ay mga Pilipino. Sa pamamagitan nito, maipapakita natin ang ating pagpapahalaga sa Filipino na ating wika at sa ating pagkamamamayang Pilipino.
Lunes, Disyembre 22, 2008
Linggo, Disyembre 21, 2008
Banghay-Aralin, kailangan pa nga ba?
Ilang buwan pa lamang ang nakalilipas nang pag-usapan sa senado kung dapat pa nga bang gumawa ng banghay-aralin ang mga guro at hanggang ngayon ay tila wala pa ring nabubuong pagpapasya ukol dito.
Ang banghay-aralin ay isang plano ng mga aralin ng isang guro. Dito nakalagay kung ano ang magiging takbo ng talakayan sa araw-araw. Ito ay may tatlong uri: ang detalyadong banghay-aralin na mayroong gawain ng mga guro at mag-aaral, ang semi-detalyado na mayroong gawain ng guro at ang banghay-aralin na brif kung saan nakabuod na lamang ang bawat bahagi. Ang banghay-aralin ay binunuo ng limang mahahalagang bahagi: ang layunin, paksang-aralin, pamamaraan, evalwasyon at kasunduan. Ang mga layunin ay dapat na nakatuon sa tatlong aspeto: ang kognitibong layunin na sumusukat sa pag-iisip ng mag-aaral, ang apektibo para sa damdamin at saykomotor para sa pagsasagawa ng mga natutunan. Sa paksang-aralin naman nakalagay ang pamagat ng aralin na tatalakayin, ang mga sanggunian o referens at ang mga kagamitan upang higit na matuto ang mga mag-aaral. Ang pamamaraan ay naglalaman ng mga gagawin ng guro at ng kanyang mga estudyante mula sa panimulang gawain, motiveysyon, paglalahad ng aralin, malayang talakayan, paglalahat, paglalapat hanggang sa pagsasagawa at pangwakas na gawain. At upang masukat ang natutunan ng mga mag-aaral ay magbibigay ang guro ng evalwasyon na binubuo ng ilang mga tanong tungkol sa napag-aralan. Ang huling bahagi naman ay ang pagbibigay ng kasunduan o asaynment para sa susunod na aralin.
Ngayon, sa paglabas ng mga makabagong pamamaraan sa pagtuturo, hindi na kailangan pa ang paggawa ng banghay aralin ayon sa nakararami. Ngunit marami pa rin ang tutol dito sa dahilang mawawalan ng sistema ang pagtuturo ng mga guro.
Para sa akin, kailangan pa rin ang banghay-aralin dahil mas nagiging organisado ang pagtuturo kung meron nito. Ikaw, sang-ayon ka ba sa pag-alis sa banghay-aralin o hindi?
Ang banghay-aralin ay isang plano ng mga aralin ng isang guro. Dito nakalagay kung ano ang magiging takbo ng talakayan sa araw-araw. Ito ay may tatlong uri: ang detalyadong banghay-aralin na mayroong gawain ng mga guro at mag-aaral, ang semi-detalyado na mayroong gawain ng guro at ang banghay-aralin na brif kung saan nakabuod na lamang ang bawat bahagi. Ang banghay-aralin ay binunuo ng limang mahahalagang bahagi: ang layunin, paksang-aralin, pamamaraan, evalwasyon at kasunduan. Ang mga layunin ay dapat na nakatuon sa tatlong aspeto: ang kognitibong layunin na sumusukat sa pag-iisip ng mag-aaral, ang apektibo para sa damdamin at saykomotor para sa pagsasagawa ng mga natutunan. Sa paksang-aralin naman nakalagay ang pamagat ng aralin na tatalakayin, ang mga sanggunian o referens at ang mga kagamitan upang higit na matuto ang mga mag-aaral. Ang pamamaraan ay naglalaman ng mga gagawin ng guro at ng kanyang mga estudyante mula sa panimulang gawain, motiveysyon, paglalahad ng aralin, malayang talakayan, paglalahat, paglalapat hanggang sa pagsasagawa at pangwakas na gawain. At upang masukat ang natutunan ng mga mag-aaral ay magbibigay ang guro ng evalwasyon na binubuo ng ilang mga tanong tungkol sa napag-aralan. Ang huling bahagi naman ay ang pagbibigay ng kasunduan o asaynment para sa susunod na aralin.
Ngayon, sa paglabas ng mga makabagong pamamaraan sa pagtuturo, hindi na kailangan pa ang paggawa ng banghay aralin ayon sa nakararami. Ngunit marami pa rin ang tutol dito sa dahilang mawawalan ng sistema ang pagtuturo ng mga guro.
Para sa akin, kailangan pa rin ang banghay-aralin dahil mas nagiging organisado ang pagtuturo kung meron nito. Ikaw, sang-ayon ka ba sa pag-alis sa banghay-aralin o hindi?
Biyernes, Disyembre 12, 2008
Isteyjes sa Pagkatuto ng Wika
Bago tayo matutong magsalita, iba't ibang isteyjes muna ang ating pagdadaanan upang maging epektibo sa pagsasalita at ito ay nagsisimula mula nang tayo ay maisilang sa daigdig.
Ang una sa sampung isteyjes na ito ay ang pag-iyak. Sa paglabas pa lamang natin sa sinapupunan ng ating ina, nakalilikha na tayo ng tunog na UHA (Ugat, Haligi, Ayan). Pangalawa ay ang kuwing na patinig lamang ang nasasambit, pangatlo ay babling kung saan magkahalong patinig at katinig ang inuusal. Pang-apat ay intonasyon o ang tamang pagtaas o pagbaba ng tono sa pagsasalita. Panglima ay isang salita (holophrastic stage) at pang-anim ay dalawang salita o two-word utterances. Ang pampitong isteyj ay pagbuo ng salita (word inflections), pangwalo ay pagtatanong at pang-siyam ay pagkatutong makabuo ng kompleks na pangungusap (complex constructions). Ang pangsampu at panghuli ay ang matyur na pananalita (speech) kung saan nagagawa na nating makipag-usap sa iba.
Ang bawat isteyj na ito ay mahalaga upang tayo ay maging epektibo sa ating pagsasalita.
Ang una sa sampung isteyjes na ito ay ang pag-iyak. Sa paglabas pa lamang natin sa sinapupunan ng ating ina, nakalilikha na tayo ng tunog na UHA (Ugat, Haligi, Ayan). Pangalawa ay ang kuwing na patinig lamang ang nasasambit, pangatlo ay babling kung saan magkahalong patinig at katinig ang inuusal. Pang-apat ay intonasyon o ang tamang pagtaas o pagbaba ng tono sa pagsasalita. Panglima ay isang salita (holophrastic stage) at pang-anim ay dalawang salita o two-word utterances. Ang pampitong isteyj ay pagbuo ng salita (word inflections), pangwalo ay pagtatanong at pang-siyam ay pagkatutong makabuo ng kompleks na pangungusap (complex constructions). Ang pangsampu at panghuli ay ang matyur na pananalita (speech) kung saan nagagawa na nating makipag-usap sa iba.
Ang bawat isteyj na ito ay mahalaga upang tayo ay maging epektibo sa ating pagsasalita.
Biyernes, Disyembre 5, 2008
Likas at Artipisyal na Wika
Kailan nga ba maituturing na likas o artipisyal ang isang wika? Ang wika ay likas kapag natututunan ito nang hindi namamalayan ng tao at umuunlad nang hindi nangangailangan ng pag-aaral, samantalang artipisyal naman ang wika kapag ito ay lumilikha ng simbolismo at nangangailangan ng pag-aaral.
Ang ating wikang pambansa na Filipino ay maituturing na likas sapagkat ito ay ginagamit natin araw-araw at natututunan natin habang tumatagal. Artipisyal naman ang mga banyagang wika tulad ng Nippongo, Pranses, Espanyol at iba pa dahil kinakailangan ang masusing pag-aaral bago natin ito matutunang gamitin sa epektibong paraan. Kinakailangan muna nating malaman ang tamang stress, tamang pagbigkas at lahat ng tungkol sa kanilang gramatika. Ilang halimbawa ng salitang Espanyol ay Muchas Gracias na katumbas ng maraming salamat sa Filipino, Como Esta Usted Amigo? o kumusta ka kaibigan? at Buenas Tardes na nangangahulugang magandang hapon. Ilan lamang sa napabantog na artipisyal na wika ang Volapuk na pinasimulan ni John Martin Schleyer sa Baden, Germany noong 1879-1880; ang Esperanto ni Ludwig Lazar Zamenhoff na isang optalmologo sa Bialystok, Poland; at ang Interlingua na ipinakilala ni Giuseppe Peano noong 1951.
Sa ating panahon ngayon kung saan pahirap nang pahirap ang buhay at tumitindi ang krisis at kompetisyon sa trabaho, magiging malaking tulong sa atin kung mayroon tayong alam na ibang lengguwahe maliban sa Filipino. Ngunit gayunpaman, huwag nating kalimutan na Filipino ang ating pambansang wika at ito ang una nating dapat tangkilikin bago ang iba.
Ang ating wikang pambansa na Filipino ay maituturing na likas sapagkat ito ay ginagamit natin araw-araw at natututunan natin habang tumatagal. Artipisyal naman ang mga banyagang wika tulad ng Nippongo, Pranses, Espanyol at iba pa dahil kinakailangan ang masusing pag-aaral bago natin ito matutunang gamitin sa epektibong paraan. Kinakailangan muna nating malaman ang tamang stress, tamang pagbigkas at lahat ng tungkol sa kanilang gramatika. Ilang halimbawa ng salitang Espanyol ay Muchas Gracias na katumbas ng maraming salamat sa Filipino, Como Esta Usted Amigo? o kumusta ka kaibigan? at Buenas Tardes na nangangahulugang magandang hapon. Ilan lamang sa napabantog na artipisyal na wika ang Volapuk na pinasimulan ni John Martin Schleyer sa Baden, Germany noong 1879-1880; ang Esperanto ni Ludwig Lazar Zamenhoff na isang optalmologo sa Bialystok, Poland; at ang Interlingua na ipinakilala ni Giuseppe Peano noong 1951.
Sa ating panahon ngayon kung saan pahirap nang pahirap ang buhay at tumitindi ang krisis at kompetisyon sa trabaho, magiging malaking tulong sa atin kung mayroon tayong alam na ibang lengguwahe maliban sa Filipino. Ngunit gayunpaman, huwag nating kalimutan na Filipino ang ating pambansang wika at ito ang una nating dapat tangkilikin bago ang iba.
Biyernes, Nobyembre 21, 2008
Banghay-Aralin:Bibliya ng mga Guro
Ang paggawa ng banghay-aralin ay isang napakahalagang bagay para sa isang guro dahil dito nakasalalay ang itatakbo ng kanyang pagtuturo sa mga mag-aaral. Ito ang kanyang maituturing na armas. Bilang paghahanda sa pagiging guro, kailangan malaman ng mga estudyanteng kumukuha ng edukasyon ang mga mahahalagang bahagi nito.
Ang banghay-aralin ay may tatlong uri: ang detalyadong banghay-aralin na mayroong mga gawain ng guro at mag-aaral, ang semi-detalyadong banghay-aralin na gawain ng guro lamang ang nakalagay at ang banghay-aralin na brif kung saan pabuod lamang ang pagkakalahad.Ang unang bahagi ng isang banghay-aralin ay ang mga layunin. Ito ay nahahati sa tatlo: una ay ang kognitibong layunin kung saan nasusukat ang utak ng isang mag-aaral,pangalawa ay ang apektibong layunin na sinusukat ang ating pagpapahalaga at ang pangatlo ay ang saykomotor na nauukol sa pagsasagawa ng mga natutunan.Ang layunin ay dapat na maging kongruwent sa gagawing evalwasyon. Pangalawang bahagi ay ang paksang-aralin, dito nakapaloob ang mga referens na ginamit ng guro,ang gagawing motiveysyon upang makuha ang interes ng mga mag-aaral, paglalahad ng aralin at malayang talakayan. Pang-apat ay ang evalwasyon kung saan may mga nakahandang pagsasanay ang guro para sa mga mag-aaral upang masukat ang kanilang nalalaman tungkol sa aralin pagkatapos ng talakayan. Ang panghuli ay ang kasunduan. Dito binibigyan ng guro ng mga tanong ang mga mag-aaral upang sila ay makapaghanda para sa susunod na aralin.
Kung walang banghay-aralin, hindi magiging maayos at epektibo ang pagtuturo. Ito ang dahilan kung bakit ito tinaguriang bibliya ng mga guro. Ang pagtuturo ay isang napakagandang propesyon, dahil naibabahagi mo ang iyong kaalaman sa mga batang nangangailangan nito. Ikaw, nais mo rin bang maging guro?
Ang banghay-aralin ay may tatlong uri: ang detalyadong banghay-aralin na mayroong mga gawain ng guro at mag-aaral, ang semi-detalyadong banghay-aralin na gawain ng guro lamang ang nakalagay at ang banghay-aralin na brif kung saan pabuod lamang ang pagkakalahad.Ang unang bahagi ng isang banghay-aralin ay ang mga layunin. Ito ay nahahati sa tatlo: una ay ang kognitibong layunin kung saan nasusukat ang utak ng isang mag-aaral,pangalawa ay ang apektibong layunin na sinusukat ang ating pagpapahalaga at ang pangatlo ay ang saykomotor na nauukol sa pagsasagawa ng mga natutunan.Ang layunin ay dapat na maging kongruwent sa gagawing evalwasyon. Pangalawang bahagi ay ang paksang-aralin, dito nakapaloob ang mga referens na ginamit ng guro,ang gagawing motiveysyon upang makuha ang interes ng mga mag-aaral, paglalahad ng aralin at malayang talakayan. Pang-apat ay ang evalwasyon kung saan may mga nakahandang pagsasanay ang guro para sa mga mag-aaral upang masukat ang kanilang nalalaman tungkol sa aralin pagkatapos ng talakayan. Ang panghuli ay ang kasunduan. Dito binibigyan ng guro ng mga tanong ang mga mag-aaral upang sila ay makapaghanda para sa susunod na aralin.
Kung walang banghay-aralin, hindi magiging maayos at epektibo ang pagtuturo. Ito ang dahilan kung bakit ito tinaguriang bibliya ng mga guro. Ang pagtuturo ay isang napakagandang propesyon, dahil naibabahagi mo ang iyong kaalaman sa mga batang nangangailangan nito. Ikaw, nais mo rin bang maging guro?
Biyernes, Nobyembre 14, 2008
Journal vs. Blog
Sa pag-usad ng panahon at pag-unlad ng teknolohiya, maraming mga bagay ang naluluma at nauuso. Isang halimbawa nito ang journal at ang blog. Kung noon ay sa diary o journal lang natin naisusulat ang ating mga karanasan, opinyon at emosyon, ngayon ay maaari na natin itong ibahagi sa maraming tao sa pamamagitan ng internet blogging. Ngunit ano nga ba ang dahilan kung bakit mas maraming tao lalo na mga kabataan ang tumatangkilik sa blog kaysa sa journal na ating kinasanayan?
Ang journal ay isang notebuk na naglalaman ng rekord ng lahat ng mga pangyayari sa buhay ng isang tao, gayundin ang kanyang mga kuro-kuro, hinanaing at karanasan. Sa kabilang dako sa blog naman ay mabilis kang makakapag-post ng mga saloobin, makisalamuha sa mga tao at higit pa ng libre. Ang journal ay manwal na maituturing dahil gagamit ka ng bolpen o lapis upang ikaw ay makapagsulat samantalang ang blog ay napakadali sapagkat basta't may kompyuter ka, makagagawa ka agad ng isang artikulo at maaari mo pa itong i-edit at lagyan ng magandang settings dahil sa dami ng pagpipilian. Kung ang journal naman ay pansarili lamang, hindi ang blog. Kapag nai-post mo na ito, kahit sino ay maaari itong mabasa. Ngunit tulad ng lahat na bagay, ang blog ay mayroon ding mga limitasyon. Una, dapat ay mayroon kang kompyuter na may koneksyon ng internet hindi tulad sa journal na papel at panulat lamang ang kailangan. Pangalawa, ang blog ay medyo magastos lalo na kung wala kang sariling kompyuter kumpara sa journal na gaano man kahaba ang iyong maisulat ay wala kang gagastusin kahit magkano.
Ito ay ilan lamang sa pagkakaiba ng journal sa blog, ngunit ang bawat tao ay may kanya-kanyang interes kaya nasa atin pa rin ang pagpapasya kung alin ang nais nating gamitin, ang journal ba? o ang blog?
Mag-subscribe sa:
Mga Post (Atom)